મહારાણા પ્રતાપ જેમણે મુઘલો સામે લડતા જીવ ગુમાવ્યો હતો. તેમને આજે પણ ભારતના ટોચના બહાદુર યોદ્ધા અને મહારાજા તરીકે યાદ કરવામાં આવે છે. મહારાણા પ્રતાપ મેવાડ વંશના રાજા હતા. ફરી એકવાર મેવાડ રાજવંશ ચર્ચામાં છે. તેનું કારણ છે મહારાણા પ્રતાપના વંશજો વચ્ચે ગાદીને લઈને લડાઈ.
રાજપૂતોનો ઈતિહાસ આવી અનેક લડાઈઓથી લોહિયાળ રહ્યો છે. જ્યારે એક વંશના બે ભાઈઓ ગાદી માટે એકબીજા સાથે લડતા હોય છે. હાલમાં મહારાણા પ્રતાપના વંશજો વચ્ચે આવી જ લડાઈ શરૂ થઈ છે. આમાં, બે ભાઈઓ સિંહાસન પર પોતપોતાના દાવાઓ કરી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં, શું તમે જાણો છો કે સિંહાસન માટે લડાઈનું કારણ શું છે? અને મેવાડનો દાવો કરનારા મહારાણા પ્રતાપના વંશજો કોણ છે?
મહારાણા પ્રતાપના વંશજો વચ્ચેનો વિવાદ રસ્તા પર આવ્યો
વિશ્વરાજ સિંહ મેવાડને સોમવારે ઉદયપુરમાં મેવાડ વંશના રાજા તરીકે તાજ પહેરાવવામાં આવ્યો હતો. આ પછી વિશ્વરાજ સિંહના નાના કાકા અરવિંદ સિંહ અને તેમના પુત્ર લક્ષ્યરાજ સિંહે આ રાજ્યાભિષેકને ગેરકાયદેસર જાહેર કર્યો છે. ત્યારથી બંને ભાઈઓ વચ્ચેનો વિવાદ રસ્તા પર આવી ગયો છે.
સિંહાસનનો વિવાદ કેટલો જૂનો છે?
આ સમગ્ર વિવાદને સમજવા માટે આપણે આ રાજવી પરિવારના ઇતિહાસમાં જવું પડશે. તો જ સમગ્ર વિવાદ અને તેનું કારણ સમજી શકાશે. મેવાડનો ચિત્તોડગઢ કિલ્લો મેવાડ રાજવંશનો મુખ્ય આધાર છે. આ કિલ્લા માટે મુઘલો અને મહારાણા પ્રતાપ વચ્ચે ઘણી લડાઈઓ થઈ હતી. આજે આ કિલ્લાને ખાતર બે ભાઈઓ સામસામે છે. આ બે ભાઈઓ છે વિશ્વરાજ સિંહ અને લક્ષ્યરાજ સિંહ.
વિશ્વરાજ સિંહ મોટા ભાઈ મહેન્દ્ર સિંહના પુત્ર છે.
વિશ્વરાજ સિંહના પિતાનું નામ મહેન્દ્ર સિંહ અને લક્ષ્યરાજ સિંહના પિતાનું નામ અરવિંદ સિંહ મેવાડ છે. મહેન્દ્ર સિંહ અને અરવિંદ સિંહ સગા ભાઈઓ છે. મહેન્દ્ર સિંહ મોટા છે અને અરવિંદ સિંહ નાના છે. તમને જણાવી દઈએ કે તેમના પિતાનું નામ ભગવત સિંહ હતું. ભગવત સિંહને સત્તાવાર રીતે છેલ્લા મહારાણા માનવામાં આવે છે. કારણ કે મેવાડ ઘરાનાની પરંપરા મુજબ તેમને મહારાણા જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા.
સિંહાસનનો વિવાદ એક ટ્રસ્ટને કારણે છે
આઝાદી પછી જ્યારે રાજાશાહીનો અંત આવ્યો, ત્યારે ભગવત સિંહે રાજવી પરિવારની પરંપરાને આગળ ધપાવવા માટે એક ટ્રસ્ટની રચના કરી. તેનું નામ ‘મહારાણા મેવાડ ચેરિટેબલ ફાઉન્ડેશન’ હતું. મેવાડ શાહી પરિવાર આ ટ્રસ્ટ દ્વારા ચલાવવામાં આવ્યો. ભગવત સિંહે આ ટ્રસ્ટની જવાબદારી તેમના નાના પુત્ર અરવિંદ સિંહને આપી હતી. જ્યારે મોટા પુત્ર મહેન્દ્રસિંહને આ ટ્રસ્ટથી દૂર રાખવામાં આવ્યા હતા.
મેવાડનો રાજવી પરિવાર ટ્રસ્ટ દ્વારા જ ચાલે છે
મહેન્દ્ર સિંહ અને અરવિંદ સિંહ વચ્ચે આ બાબતને લઈને ઘણી વખત વિવાદ થઈ ચૂક્યો છે. અરવિંદ સિંહ ટ્રસ્ટ ચલાવે છે, તેમના પછી આ ટ્રસ્ટની જવાબદારી તેમના પુત્ર લક્ષ્યરાજ સિંહ પર આવી. ત્યારથી, રાજવી પરિવાર આ ટ્રસ્ટ દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. તેથી, અરવિંદ સિંહ દાવો કરે છે કે તેમનો પુત્ર લક્ષ્યરાજ સિંહ મેવાડ વંશની ગાદીનો હકદાર માલિક છે.
નાના ભાઈને ટ્રસ્ટની જવાબદારી મળી
અહીં, મહેન્દ્ર સિંહ જે ભગવત સિંહના મોટા પુત્ર છે. આ કારણે તેઓ હંમેશા રાજપરિવારની ગાદીનો દાવો કરતા આવ્યા છે અને તેમના પુત્ર વિશ્વરાજ સિંહ પણ સંબંધમાં લક્ષ્યરાજ કરતા મોટા છે. આ કારણોસર, નજીકના શાહી પરિવારોના સમર્થનથી, 25 નવેમ્બરના રોજ, મહેન્દ્ર સિંહે તેમના પુત્ર વિશ્વરાજ સિંહને મહારાણા જાહેર કર્યા અને તેમનો તાજ પહેરાવ્યો. આ દરમિયાન, મહારાણાના રાજ્યાભિષેક વખતે થતી તમામ પરંપરાઓનું પાલન કરવામાં આવ્યું હતું.
મોટા ભાઈના પુત્ર તરીકે સિંહાસનનો દાવો કર્યો
ત્યારથી, લક્ષ્યરાજ સિંહ અને તેના પિતા અરવિંદ સિંહ ગુસ્સે છે અને આ સમગ્ર રાજ્યાભિષેકને ગેરકાયદેસર ગણાવ્યું છે. તેઓ કહે છે કે જ્યારે તેમના પિતા અને છેલ્લા મહારાણા ભગવત સિંહે પોતે અરવિંદ સિંહને શાહી પરિવારની જવાબદારી સોંપી છે તો મહેન્દ્ર સિંહના પુત્ર વિશ્વરાજ સિંહ પોતાને મહારાણા કેવી રીતે જાહેર કરી શકે. ભગવત સિંહને તેમના પિતા ભૂપાલ સિંહે મહારાણા જાહેર કર્યા હતા.
મેવાડ રાજવી પરિવારનું કુટુંબ વૃક્ષ
લોકો પોતાને ભગવાન શ્રી રામના વંશજ કેમ કહે છે?
તમને જણાવી દઈએ કે વિશ્વરાજ સિંહને મહારાણા પ્રતાપના વંશજ તરીકે મેવાડના 77મા મહારાણા તરીકે તાજ પહેરાવવામાં આવ્યો છે. જ્યારે લક્ષ્યરાજ સિંહ પોતાને મેવાડ વંશના અસલી વારસદાર ગણાવે છે. મહારાણા પ્રતાપ પોતે મેવાડ ઘરાનાના 54મા મહારાણા હતા. મેવાડ વંશની શરૂઆત ગુહિલ અથવા ગુહાદિત્યથી થઈ હતી. આ પહેલા આ વંશના 156 રાજાઓ હતા. કહેવાય છે કે મેવાડ વંશનું પ્રથમ રઘુકુળ હતું. રાજા રઘુ અને ભગવાન શ્રી રામ પણ આ વંશના હોવાનું કહેવાય છે.