ઉત્તર પ્રદેશમાં એક તૃતીયાંશથી વધુ વક્ફ મિલકતો ગેરકાયદેસર છે. હાઈકોર્ટના આદેશથી તપાસ ચાલી રહી છે. અત્યાર સુધીમાં સરકારને 50 જિલ્લાઓમાંથી રિપોર્ટ મળ્યા છે. ઘણી જગ્યાએ સ્મશાનની જમીનો પણ વકફ પ્રોપર્ટી તરીકે નોંધાયેલી છે.
ઉત્તર પ્રદેશમાં એક તૃતીયાંશથી વધુ વક્ફ મિલકતો ગેરકાયદેસર છે. હાઈકોર્ટના આદેશથી તપાસ ચાલી રહી છે. અત્યાર સુધીમાં સરકારને 50 જિલ્લાઓમાંથી રિપોર્ટ મળ્યા છે. હાલમાં રાજ્યમાં 1.10 લાખ વકફ મિલકતો છે, જેના માટે સરકારી સ્તરેથી જાહેરનામું બહાર પાડવામાં આવ્યું છે. રેવન્યુ રેકોર્ડ મેન્યુઅલ મુજબ, માત્ર કેટેગરી 1(A) ની જમીન જ વકફ અથવા વેચી શકાય છે. વિવિધ જિલ્લાઓના વહીવટીતંત્ર તરફથી અત્યાર સુધીના અહેવાલો અનુસાર, લગભગ 30 હજાર મિલકતો મૂળભૂત રીતે કેટેગરી 5 અને 6 માં નોંધાયેલી છે. ઘણી જગ્યાએ સ્મશાનની જમીનો પણ વકફ પ્રોપર્ટી તરીકે નોંધાયેલી છે.
આ શ્રેણીઓમાં ઉજ્જડ, ગૌચર, જંગલની જમીન, તળાવ, પડતર જમીન અને ગ્રામસભાની જાહેર ઉપયોગની જમીનનો સમાવેશ થાય છે. આ જમીનો આરક્ષિત કેટેગરીની છે, જેમના સંચાલન માટેની માલિકી સરકાર, ગ્રામસભા અથવા અન્ય સંસ્થાઓમાં નિહિત છે.
વક્ફની મહત્તમ મિલકત યુપીમાં છે
ભારતમાં વક્ફ બોર્ડ પાસે 9.4 લાખ એકર જમીન છે. આ પ્રોપર્ટીની અંદાજિત કિંમત 1.2 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. આનાથી વક્ફ બોર્ડ ભારતમાં ત્રીજા નંબરનું સૌથી મોટું જમીન માલિક બને છે. દેશમાં સૌથી વધુ વકફ પ્રોપર્ટી ઉત્તર પ્રદેશમાં છે. આ પછી પશ્ચિમ બંગાળ છે, જ્યાં 80 હજારથી વધુ મિલકતો વકફ પાસે છે. પંજાબ ત્રીજા સ્થાને છે, જ્યાં લગભગ 76 હજાર મિલકતો વકફ હેઠળ છે. આ પછી તમિલનાડુ અને કર્ણાટક છે. તમિલનાડુમાં 66 હજાર મિલકતો વકફ પાસે છે જ્યારે કર્ણાટકમાં 62 હજારથી વધુ મિલકતો વકફ બોર્ડ હેઠળ છે.
વક્ફ મિલકત શું છે?
વકફની જમીન કે મિલકત ચેરિટી માટે આરક્ષિત છે, એટલે કે આ મિલકત કોઈ ખરીદી કે વેચી શકશે નહીં. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ પોતાની કોઈ મિલકત અલ્લાહના નામે દાનમાં આપે છે ત્યારે તેને વકફ મિલકત કહેવાય છે. ભારતમાં, આ જમીનની દેખરેખ વક્ફ બોર્ડ દ્વારા કરવામાં આવે છે. અલગ-અલગ રાજ્યોમાં વક્ફ બોર્ડ અલગ-અલગ છે. તેમના માર્ગદર્શન માટે સેન્ટ્રલ વક્ફ બોર્ડ છે. સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, ભારતમાં કુલ 8 લાખ 70 હજાર વક્ફ મિલકતો છે, જે 9.40 લાખ એકર જમીનમાં ફેલાયેલી છે.