ઈસરો તેના સૌથી મોટા પ્રયોગની તૈયારી કરી રહ્યું છે. આ પ્રયોગની સફળતા ભારતીય સ્પેસ સ્ટેશન (BAS) ના નિર્માણ અને ચંદ્રયાન-4 મિશનની સફળતા નક્કી કરશે. તેથી આ મિશન ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો ISROના સૂત્રોનું માનીએ તો ભારતીય અવકાશ એજન્સી 30 ડિસેમ્બર, 2024ના રોજ SPADEX મિશન લોન્ચ કરી શકે છે.
શ્રીહરિકોટાથી કરાશે પ્રક્ષેપણ
આ પ્રક્ષેપણ શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરના પ્રથમ લોન્ચ પેડ પરથી થશે. લોન્ચિંગ માટે PSLV-C60 રોકેટનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. કારણ કે ગગનયાન-જી1 મિશનના પ્રક્ષેપણ માટે બીજું લોન્ચપેડ તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યું છે. તેની તૈયારીઓ પણ આવતા સપ્તાહથી શરૂ થવા જઈ રહી છે. સ્પેસેક્સ મિશનમાં બે અલગ-અલગ અવકાશયાન અવકાશમાં જોડાતા દર્શાવવામાં આવશે.
ઓક્ટોબરમાં ઈસરોના ચીફ ડૉ. એસ. સોમનાથે કહ્યું હતું કે ISRO ડિસેમ્બરમાં SPADEX (સ્પેસ ડોકિંગ પ્રયોગ) મિશન કરી શકે છે. કારણ કે ચંદ્રયાન-4 માટે અવકાશમાં ડોકીંગ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ટેકનોલોજી છે. ડોકીંગ એટલે જુદા જુદા ભાગોને એકબીજા તરફ લાવીને જોડવા. હાલમાં, SPADEX ઉપગ્રહોનું એકીકરણ થઈ રહ્યું છે. આ એક મહિનામાં તૈયાર થઈ જશે. આ પછી તેમનું પરીક્ષણ વગેરે કરવામાં આવશે. અનુકરણો હશે.
SPADEX મિશન શા માટે મહત્વનું છે?
અવકાશમાં બે અલગ-અલગ વસ્તુઓને જોડવાની આ ટેક્નોલોજી ભારતને પોતાનું સ્પેસ સ્ટેશન બનાવવામાં મદદ કરશે. તે ચંદ્રયાન-4 પ્રોજેક્ટમાં પણ મદદ કરશે. સ્પેડેક્સ એટલે કે એક ઉપગ્રહના બે ભાગ હશે. આને એક જ રોકેટમાં મૂકીને લોન્ચ કરવામાં આવશે. આ બંનેને અવકાશમાં અલગ-અલગ જગ્યાએ છોડવામાં આવશે. ભવિષ્યમાં ભારતીય સ્પેસ સ્ટેશન પણ આ ટેક્નોલોજીના આધારે બનાવવામાં આવશે.
પૃથ્વીની નીચેની ભ્રમણકક્ષામાં પ્રયોગ કરાશે
આ પછી, આ બંને ભાગો નીચલા ભ્રમણકક્ષામાં પૃથ્વી સાથે જોડાઈ જશે. જેથી તેઓ ફરી એક યુનિટ બની જાય. આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં ઘણા પ્રકારનાં કામ કરવામાં આવશે – જેમ કે બંને અલગ-અલગ ભાગો પોતાની મેળે અવકાશમાં એકબીજાને શોધશે. તેમની પાસે આવશે. જેથી તેઓ એક જ ભ્રમણકક્ષામાં આવી શકે. આ પછી બંને એકબીજા સાથે જોડાશે.