ઈરાન અને ઈઝરાયેલ વચ્ચેનું યુદ્ધ દરરોજ નવો વળાંક લઈ રહ્યું છે. 1 ઓક્ટોબરે ઈરાને ઈઝરાયેલ પર મિસાઈલથી હુમલો કરીને તેને એક સ્તર આગળ વધારી દીધું છે. આવી સ્થિતિમાં હવે આ આગ માત્ર ઈઝરાયલ, ઈરાન અને લેબેનોન સુધી સીમિત રહેવાની શક્યતા ઓછી થઈ ગઈ છે, પરંતુ તેની અસર સમગ્ર પશ્ચિમ એશિયામાં જોવા મળશે. તેની અસર દેશમાં શેરબજારથી લઈને મોંઘવારી સુધીની દરેક વસ્તુ પર જોવા મળી શકે છે.
ભારતમાં મોંઘવારી પર અસર
ઈરાન-ઈઝરાયેલ યુદ્ધની સૌથી વધુ અસર ભારતમાં મોંઘવારી પર જોવા મળી શકે છે. તેનું કારણ એ છે કે ભારત તેની જરૂરિયાતના 80 ટકાથી વધુ પેટ્રોલિયમની આયાત કરે છે. ભારતમાં, પેટ્રોલ અને ડીઝલનો મોંઘવારી સાથે સીધો સંબંધ છે, કારણ કે આપણે હજુ પણ પરિવહન માટે મોટા પ્રમાણમાં રોડ ટ્રાન્સપોર્ટ પર નિર્ભર છીએ. આવી સ્થિતિમાં જો ઈરાન-ઈઝરાયલ યુદ્ધના કારણે પેટ્રોલિયમના ભાવ વધે તો ભારતમાં શાકભાજી, દૂધ અને અન્ય તમામ આવશ્યક ચીજવસ્તુઓના ભાવ વધશે.
મંગળવારે ઈરાન દ્વારા ઈઝરાયેલ પરના હુમલાની અસર કાચા તેલની કિંમતો પર પણ જોવા મળી હતી. તેમની કિંમતોમાં 4 ટકાનો ઉછાળો જોવા મળ્યો છે. બ્રેન્ટ ફ્યુચરનો દર 3.5 ટકા વધીને પ્રતિ બેરલ $74.2 પર પહોંચ્યો છે. જ્યારે અમેરિકા વેસ્ટ ટેક્સાસ ઇન્ટરમીડિયેટ ક્રૂડ ઓઇલ 2.54 ડોલર અથવા 3.7 ટકાના વધારા સાથે 70.7 ડોલર પ્રતિ બેરલ પર પહોંચી ગયું છે.
શું રેપો રેટમાં થશે ઘટાડો
ઈરાન-ઈઝરાયેલ યુદ્ધ બાદ હવે એ પણ જોવાનું રહેશે કે આગામી સપ્તાહે યોજાનારી RBIની મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠકમાં રેપો રેટમાં ઘટાડો કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવે છે કે કેમ. આ સમયે RBI માત્ર એક નહી પરંતુ અનેક પડકારોનો સામનો કરી રહી છે. અમેરિકાના ફેડરલ રિઝર્વે ગયા મહિને વ્યાજદરમાં ઘટાડો કર્યો, બીજું ચીન દ્વારા તેની અર્થવ્યવસ્થા માટે 142 બિલિયન ડોલરનું બેલઆઉટ પેકેજ અને હવે ઈરાન-ઈઝરાયેલ યુદ્ધને કારણે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારો અને તેના કારણે મોંઘવારી વધવાની ભીતિ.
RBIએ મોટો નિર્ણય લેવો પડશે
આવી સ્થિતિમાં જે મોંઘવારી ઘણી મુશ્કેલીથી કાબૂમાં આવી હતી તેને ફરીથી નિયંત્રણ બહાર ન જાય તે માટે RBIએ નિર્ણય લેવો પડશે. પરંતુ સમસ્યા અહીં સમાપ્ત થશે નહીં કારણ કે આગામી તહેવારોની સિઝનમાં દેશમાં માંગની બાજુ વધારવા માટે RBIએ સંતુલન જાળવવું પડશે. હાલમાં, દેશમાં માંગની સ્થિતિ એવી છે કે રૂ. 70,000 કરોડથી વધુની કિંમતના કાર ડીલરો ઇન્વેન્ટરીમાં પડેલા છે. કાર કંપનીઓએ કાર પર ભારે ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર આપી છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઘટાડો
ભારતીય શેરબજાર પણ વિશ્વના અન્ય બજારોની જેમ જ આંતરરાષ્ટ્રીય ઘટનાઓથી પ્રભાવિત છે. તાજેતરમાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. છેલ્લા ત્રણ સપ્તાહમાં S&P 1.4 ટકા ઘટ્યો છે. IT સેક્ટરમાં નરમાઈ છે. એપલ, એનવીડિયા અને માઇક્રોસોફ્ટના શેરમાં મોટો ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. એક અહેવાલ અનુસાર, ઈરાન-ઈઝરાયેલ યુદ્ધની અસર એ છે કે ક્રૂડ ઓઈલ અને સોનાના ભાવમાં વધારો થયો છે, જ્યારે શેરબજાર નરમાઈ છે.
શેરબજારને કેવી થશે અસર?
ઈરાન-ઈઝરાયેલ યુદ્ધની અસર ભારતીય બજાર પર પણ જોવા મળશે, કારણ કે તે બજારમાં FIIના નાણાં પ્રવાહને ખલેલ પહોંચાડશે. આ સિવાય ક્રૂડ ઓઈલ પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સ, ડોલર ઈન્ડેક્સ અને સોનાના ઊંચા ભાવ બજારની મુવમેન્ટને અસર કરશે. એટલું જ નહીં, આ સમયગાળા દરમિયાન ચીન દ્વારા અર્થવ્યવસ્થા માટે આપવામાં આવેલા બેલઆઉટ પેકેજને કારણે ત્યાંના શેરબજારમાં તેજી જોવા મળી રહી છે, જે ભારતીય બજારને બદલે FIIના નાણાંની મૂવમેન્ટને ચીન તરફ શિફ્ટ કરી શકે છે. જેના કારણે ભારતીય શેરબજારમાં કરેક્શનની શક્યતાઓ શરૂ થઈ છે.