સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું, “અદાલતોએ હંમેશા સ્વીકાર્યું છે કે ઘરેલું જીવનમાં ઝઘડો અને મતભેદો સમાજમાં સામાન્ય છે. આવા ગુનાનું પરિણામ મોટે ભાગે પીડિતાની માનસિક સ્થિતિ પર નિર્ભર કરે છે.”
સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે એક નિર્ણયમાં કહ્યું કે લગ્નનું વચન તોડવું અથવા બ્રેકઅપ આત્મહત્યા માટે ઉશ્કેરવું ન હોઈ શકે. જો કે, જ્યારે આવા વચનો તોડવામાં આવે છે, ત્યારે વ્યક્તિ ભાવનાત્મક રીતે વ્યગ્ર થઈ શકે છે. જો તે ભાવનાત્મક રીતે પરેશાન થઈને આત્મહત્યા કરી લે તો તેના માટે અન્ય કોઈને જવાબદાર ન ગણી શકાય.
આ કહેતા જસ્ટિસ પંકજ મિથલ અને જસ્ટિસ ઉજ્જવલ ભુયાનની સુપ્રીમ કોર્ટની બેંચે કર્ણાટક હાઈકોર્ટના નિર્ણયને બદલી નાખ્યો. કર્ણાટક હાઈકોર્ટે આરોપી કમરુદ્દીન દસ્તગીર સનાદીને તેની ગર્લફ્રેન્ડ સાથે છેતરપિંડી કરવા અને આત્મહત્યા માટે પ્રેરિત કરવા બદલ દોષી ઠેરવ્યો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટે આ કેસને ફોજદારી કેસને બદલે સામાન્ય બ્રેકઅપ કેસ તરીકે ગણાવ્યો છે. કોર્ટે આરોપીની સજાને પણ રદ કરી દીધી છે. જો કે આ પહેલા ટ્રાયલ કોર્ટે આરોપીઓને નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા.
8 વર્ષ જૂનો સંબંધ તૂટ્યો, યુવતીએ કરી આત્મહત્યા
માતાએ નોંધાવેલી FIR મુજબ, તેની 21 વર્ષની પુત્રી 8 વર્ષથી આરોપી સાથે પ્રેમમાં હતી. તેણીએ ઓગસ્ટ 2007માં આત્મહત્યા કરી હતી કારણ કે આરોપીએ લગ્નનું વચન પૂરું કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
નીચલી અદાલતે નિર્દોષ જાહેર કર્યા, હાઈકોર્ટે 5 વર્ષની સજા ફટકારી
આરોપી કમરુદ્દીન દસ્તગીર સનાદી સામે શરૂઆતમાં IPC કલમ 417 (છેતરપિંડી), 306 (આત્મહત્યા માટે ઉશ્કેરવું) અને 376 (બળાત્કાર) હેઠળ આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. હાઈકોર્ટે આરોપીને 5 વર્ષની જેલ અને 25 હજારનો દંડ ફટકાર્યો હતો. આરોપીઓએ આ નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટે 17 પાનાનો નિર્ણય લખ્યો
જસ્ટિસ મિથલે સુપ્રીમ કોર્ટની બેંચ વતી આ મામલે 17 પાનાનો નિર્ણય લખ્યો હતો. બેન્ચે મહિલાના મૃત્યુ પહેલાના બે નિવેદનોનું વિશ્લેષણ કર્યું. તેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે બંને વચ્ચે શારીરિક સંબંધનો કોઈ આરોપ નથી. તેમજ આત્મહત્યા તરફ દોરી જાય તેવું કોઈ ઈરાદાપૂર્વકનું કૃત્ય પણ નહોતું.
તેથી, ચુકાદામાં એ વાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો કે તૂટેલા સંબંધો ભાવનાત્મક રીતે ખલેલ પહોંચાડે છે, પરંતુ તેને ફોજદારી કેસની શ્રેણીમાં સમાવી શકાય નહીં.
સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું, “ક્રૂરતાને કારણે પીડિતા આત્મહત્યા કરે છે તેવા કેસોમાં પણ, અદાલતોએ હંમેશા સ્વીકાર્યું છે કે સમાજમાં ઘરેલું જીવનમાં વિખવાદ અને મતભેદો એકદમ સામાન્ય છે. આવા ગુનાનું કમિશન, મોટા પ્રમાણમાં, “પીડિતની માનસિક સ્થિતિ પર આધાર રાખે છે.”
લાંબા સંબંધ પછી પણ તૂટવું એ આત્મહત્યા માટે ઉશ્કેરણી નથી
ચુકાદામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આરોપીએ મહિલાને આત્મહત્યા કરવા માટે ઉશ્કેર્યો હોય તે દર્શાવતા કોઈ પુરાવા નથી. કોર્ટે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે લાંબા સંબંધ પછી પણ લગ્ન કરવાનો ઇનકાર કરવો તે ઉશ્કેરણીની શ્રેણીમાં આવતું નથી.
કોર્ટે કહ્યું, “સ્વીકૃતપણે, જ્યાં સુધી આરોપીનો ગુનાહિત ઈરાદો સ્થાપિત ન થાય ત્યાં સુધી તેને IPCની કલમ 306 હેઠળ દોષિત ઠેરવવો શક્ય નથી.”