સ્વિટ્ઝર્લેન્ડના આ નિર્ણયની સીધી અસર નેસ્લે જેવી સ્વિસ કંપનીઓ પર પડશે. હવે તેમને ભારતીય આવકના સ્ત્રોતમાંથી મળેલા ડિવિડન્ડ પર 10% સુધીનો ટેક્સ ચૂકવવો પડી શકે છે, જે પહેલા ઓછો હતો.
માત્ર 2 મિનિટ અને મેગી તૈયાર છે… આ તમને મોંઘુ પડી શકે છે. હકીકતમાં, સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે 1 જાન્યુઆરી, 2025થી ભારત સાથે 1994માં હસ્તાક્ષર કરાયેલ ડબલ ટેક્સેશન એવોઈડન્સ એગ્રીમેન્ટ (DTAA) હેઠળ મોસ્ટ-ફેવર્ડ-નેશન (MFN) કલમને સ્થગિત કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
આની સીધી અસર નેસ્લે જેવી સ્વિસ કંપનીઓ પર પડશે અને તેમના ઉત્પાદનો મોંઘા થઈ શકે છે, કારણ કે આ કંપનીઓને ભારતીય આવકના સ્ત્રોતમાંથી મળતા ડિવિડન્ડ પર 10% સુધીનો ટેક્સ ચૂકવવો પડી શકે છે, જે પહેલા ઓછો હતો. આવો જાણીએ શું છે સમગ્ર મામલો.
કેવી રીતે શરૂ થયો વિવાદ?
સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે 1 જાન્યુઆરી, 2025 થી અમલમાં ભારત સાથે 1994 માં હસ્તાક્ષર કરેલ ડબલ ટેક્સેશન એવોઈડન્સ એગ્રીમેન્ટ (DTAA) હેઠળ મોસ્ટ-ફેવર્ડ-નેશન (MFN) કલમને સ્થગિત કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ પગલું ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલતના 2023ના ચુકાદાને પગલે લેવામાં આવ્યું હતું, જેમાં કોર્ટે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે MFN કલમ આપોઆપ લાગુ પડતી નથી અને ભારત સરકારે આ માટે સૂચના જારી કરવી પડશે.
MFN કલમ શું છે?
MFN કલમનો હેતુ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે બે દેશો વચ્ચેના કરારમાં સામેલ પક્ષકારોને સમાન લાભ મળે. પરંતુ સ્વિત્ઝર્લેન્ડનું કહેવું છે કે ભારતે તેમને એવા દેશો જેટલો સમાન લાભ આપ્યો નથી જેની સાથે ભારતને વધુ અનુકૂળ ટેક્સ કરાર છે. પરિણામ એ આવ્યું કે સ્વિસ સરકારે, પારસ્પરિકતાના અભાવને ટાંકીને, 2025 થી આ કલમને સ્થગિત કરવાનો નિર્ણય કર્યો.
સ્વિસ કંપનીઓ પર અસર
સ્વિટ્ઝર્લેન્ડના આ નિર્ણયની સીધી અસર નેસ્લે જેવી સ્વિસ કંપનીઓ પર પડશે. હવે તેમને ભારતીય આવકના સ્ત્રોતમાંથી મળેલા ડિવિડન્ડ પર 10% સુધીનો ટેક્સ ચૂકવવો પડી શકે છે, જે પહેલા નેસ્લે અને અન્ય કંપનીઓએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં દલીલ કરી હતી કે તેમણે જેવા દેશો સાથે હસ્તાક્ષર કરાયેલા DTAA હેઠળ ટેક્સ ચૂકવવો ન જોઈએ. સ્લોવેનિયા, લિથુઆનિયા અને કોલંબિયાને 5% કર દરનો લાભ મળવો જોઈએ. પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટે આ દલીલને ફગાવી દીધી હતી. તેનાથી કંપનીઓ પર ટેક્સનો બોજ વધશે, જે મોંઘા ઉત્પાદનોના રૂપમાં ગ્રાહકો સુધી પહોંચી શકે છે.