રશિયા દેશના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન આગામી દિવસોમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ, તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ રેસેપ તૈયપ એર્દોઆન અને ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ મસૂદ પેઝેસ્કિયન સહિત વિશ્વભરના ઘણા નેતાઓની યજમાની કરશે. આ તમામ નેતાઓ મંગળવારે ‘બ્રિક્સ’ સમૂહના શિખર સંમેલન માટે રશિયાના શહેર કઝાનમાં હશે.
ઘણા દેશો જૂથનો ભાગ બનવા માંગે છે
વિકાસશીલ દેશોના સમૂહ ‘બ્રિક્સ’નો હેતુ પશ્ચિમી આગેવાની હેઠળની વૈશ્વિક વ્યવસ્થાને સંતુલિત કરવાનો છે. તેમાં શરૂઆતમાં બ્રાઝિલ, રશિયા, ભારત, ચીન અને દક્ષિણ આફ્રિકાનો સમાવેશ થતો હતો પરંતુ આ વર્ષે તે ઝડપથી વિસ્તર્યો હતો. ઈરાન, ઈજિપ્ત, ઈથોપિયા, સંયુક્ત આરબ અમીરાત અને સાઉદી અરેબિયા જાન્યુઆરીમાં જોડાયા હતા. તુર્કી, અઝરબેજાન અને મલેશિયાએ ઔપચારિક રીતે જોડાવા માટે અરજી કરી છે. એટલું જ નહીં અન્ય ઘણા દેશોએ પણ તેના સભ્ય બનવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી છે.
ભારત અને રશિયા વચ્ચે ગાઢ મિત્રતા છે
ભારતના પશ્ચિમી મિત્રો ઈચ્છે છે કે ભારત મૉસ્કોને યુક્રેન સાથે યુદ્ધનો અંત લાવવા માટે મનાવવામાં વધુ સક્રિય ભૂમિકા ભજવે જ્યારે નરેન્દ્ર મોદીએ શાંતિપૂર્ણ ઉકેલ માટે આગ્રહ રાખીને રશિયાની નિંદા કરવાનું ટાળ્યું છે. ભારત રશિયાને સમય-પરીક્ષણ કરાયેલ શીત યુદ્ધ ભાગીદાર માને છે, જેણે ભારતના મુખ્ય પ્રતિસ્પર્ધી ચીન સાથે ગાઢ સંબંધો હોવા છતાં સંરક્ષણ, તેલ, પરમાણુ ઊર્જા અને અવકાશના ક્ષેત્રોમાં ભારતને સહકાર આપ્યો છે. થોડા મહિનામાં મોદી અને પુતિન વચ્ચે આ બીજી મુલાકાત હશે. મોદીએ અગાઉ પણ જુલાઈમાં રશિયાની મુલાકાત લીધી હતી, ઓગસ્ટમાં યુક્રેન તેના રાષ્ટ્રપતિ વોલોડીમિર ઝેલેન્સકીને મળવા ગયા હતા અને સપ્ટેમ્બરમાં અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેનને મળવા અમેરિકા ગયા હતા.
રશિયા શું બતાવવાનો પ્રયત્ન કરશે?
રશિયાના પ્રમુખ પુતિનના વિદેશ નીતિ સલાહકાર યુરી ઉશાકોવે જણાવ્યું હતું કે, 32 દેશોએ ભાગીદારીની પુષ્ટિ કરી છે અને 20થી વધુ તેમના સરકારના વડા મોકલશે. ઉષાકોવે જણાવ્યું હતું કે પુતિન લગભગ 20 દ્વિપક્ષીય બેઠકો કરશે અને સમિટ રશિયન ધરતી પર “અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી વિદેશ નીતિની ઘટના” બની શકે છે. વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે પશ્ચિમ સાથે ચાલી રહેલા તણાવ વચ્ચે રશિયા આ કોન્ફરન્સ દ્વારા બતાવવાનો પ્રયાસ કરશે કે તે તેના વૈશ્વિક સહયોગીઓ સાથે ખભે ખભા મિલાવીને ઊભો છે. આ સાથે, તે રશિયા સાથે તેની અર્થવ્યવસ્થાને મજબૂત કરવા અને તેના યુદ્ધ પ્રયાસોને વેગ આપવા માટે કરાર કરવા પણ ઈચ્છશે. આ કોન્ફરન્સમાં ભાગ લેનારા અન્ય દેશો માટે તેમના મંતવ્યો રજૂ કરવાની તક હશે.