હિંદુ ધર્મમાં પિતૃપક્ષનું વિશેષ મહત્વ છે. દર વર્ષે શ્રાદ્ધ પક્ષ 15 દિવસ માટે આવે છે. ઉપરાંત, તે શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાના દિવસથી શરૂ થાય છે અને અમાસ સુધી ચાલુ રહે છે. જે આ વર્ષે આ વખતે પિતૃ પક્ષ 18મી સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થયો છે અને 02જી ઓક્ટોબર સુધી ચાલશે. 2જી ઓક્ટોબરે સર્વ પિતૃ અમાસ છે. 15 દિવસના આ સમયગાળા દરમિયાન લોકો તેમના પૂર્વજોને ભક્તિભાવથી યાદ કરે છે અને તેમના માટે શ્રાદ્ધ કરે છે. પિતૃઓને શ્રાદ્ધ નાખી, બ્રહ્મભોજન કરાવી દાન અને દક્ષિણા આપવામાં આવે છે.
પિતૃ પક્ષમાં કાગવાસ નાખતી વખતે પંચબલીનું વિશેષ મહત્વ છે
પિતૃ પક્ષમાં કાગવાસ નાખતી વખતે પંચબલીનું વિશેષ મહત્વ છે. મતલબ, પંચબલીમાં, બ્રહ્મભોજન સિવાય, ગાય, શ્વાન, કાગડો અને કીડીઓ વગેરેને શ્રાદ્ધ માટે ભોજન આપવાની જોગવાઈ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પંચબલી ખાવાથી પિતૃઓ પ્રસન્ન થાય છે. તેમજ તેમનો આત્મા સંતુષ્ટ થાય છે. જો તેમને કોઈ પરેશાનીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો હોય તો તર્પણ શ્રાદ્ધ કરવાથી તે પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે. જો પંચબલી ન આપવામાં આવે તો પૂર્વજો નારાજ થાય છે, ચાલો જાણીએ પંચબલીનું મહત્વ અને ફાયદા…
પંચબલી કાઢવાની રીત અને મહત્વ
શ્રાદ્ધપક્ષમાં શ્રાદ્ધ માટે 5 વિશેષ પ્રકારના જીવોને પંચાગ્રો દ્વારા અર્પણ કરવાની પરંપરા છે. પંચબલી માટે ગાય માટે સૌથી પહેલો ભાગ લેવામાં આવે છે, જેને શાસ્ત્રોમાં ગો બલી નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ પછી, શ્વાનનો બીજો ટુકડો બહાર કાઢવો જોઈએ, જેને શ્વાન બલી કહેવામાં આવે છે, પછી કાગડાનો ત્રીજો ટુકડો, જેને કાક બલી કહેવામાં આવે છે. ચોથો ભાગ ભગવાનને અર્પણ કરવામાં આવે છે, જે પાણીમાં ડૂબી શકાય છે અથવા ગાયને આપી શકાય છે. છેલ્લું પાંચમું શ્રાદ્ધ કીડીઓ માટે એકાંત જગ્યાએ રાખવું જોઈએ, જેને પિપિલીકડી બાલી કહે છે. આ પછી જ બ્રાહ્મણોને ભોજન આપવાનો નિયમ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ પછી જ શ્રાદ્ધનું કાર્ય પૂર્ણ થશે.
જાણો પંચબલીના ફાયદા
પંચબલીને બહાર કાઢવાથી પિતૃ પ્રસન્ન થાય છે સુખ અને સમૃદ્ધિના આશીર્વાદ આપે છે. તેમજ જે લોકોની કુંડળીમાં પિતૃદોષ હોય તે લોકોએ પંચબલી કરવું જોઈએ. આમ કરવાથી પિતૃ દોષની અશુભ અસર ઓછી થાય છે.