હિંદુ ધર્મમાં પિતૃપક્ષનું વિશેષ મહત્વ છે. શ્રાદ્ધ પક્ષ દર વર્ષે 15 દિવસ માટે આવે છે. આ 15 દિવસો દરમિયાન લોકો તેમના પિતૃઓ માટે શ્રાદ્ધ અને તર્પણ કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દર વર્ષે આ સમયગાળા દરમિયાન, આપણા પૂર્વજો પૃથ્વી પર અન્ન અને પાણી સ્વીકારવા માટે આવે છે અને સુખ અને સમૃદ્ધિના આશીર્વાદ સાથે વિદાય લે છે. આ વર્ષે પિતૃ પક્ષ 17 સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થયો છે, જે 2જી ઓક્ટોબર સુધી ચાલશે. અહીં અમે તમને જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ કે જેમને પુત્ર નથી તેમના માટે શ્રાદ્ધ કોણ કરી શકે છે. મતલબ, વિષ્ણુ પુરાણ અનુસાર શ્રાદ્ધ અને તર્પણ કરવાનો અધિકાર કોને છે?
વિષ્ણુ પુરાણ અનુસાર સૌથી મોટા કે નાના પુત્રને શ્રાદ્ધ કરવાનો અધિકાર છે
વિષ્ણુ પુરાણ અનુસાર સૌથી મોટા કે નાના પુત્રને શ્રાદ્ધ કરવાનો અધિકાર છે. પરંતુ જેમને પુત્ર નથી, તેમનો વંશ સમાપ્ત થઈ ગયો છે, તો પુત્રીના પતિ અને પુત્ર પણ શ્રાદ્ધ કરવાના હકદાર છે. આ સિવાય જો વ્યક્તિનો પુત્ર, પૌત્ર કે પૌત્ર ન હોય તો તેની પત્ની પણ તેનું શ્રાદ્ધ કરી શકે છે. જો કોઈ મૃત વ્યક્તિને કોઈ પુત્ર, ભાઈ, ભત્રીજો, માતાના પરિવારના લોકો એટલે કે મામા અથવા પિતરાઈ ભાઈ અથવા શિષ્ય ન હોય તો શ્રાદ્ધ કરી શકે છે. જો આમાંથી કોઈ ઉપલબ્ધ ન હોય તો પરિવારના પૂજારી અથવા ગુરુ શ્રાદ્ધ કરી શકે છે.
જ્યારે માતા-પિતા કુંવારી મૃત કન્યાનું શ્રાદ્ધ કરી શકે છે
જ્યારે માતા-પિતા કુંવારી મૃત કન્યાનું શ્રાદ્ધ કરી શકે છે. જ્યારે પરિણીત મૃત પુત્રીના પરિવારમાં શ્રાદ્ધ કરવા માટે કોઈ ન હોય તો તેના પિતા શ્રાદ્ધ કરી શકે છે. સાથે જ તમને જણાવી દઈએ કે દીકરીનો દીકરો અને દાદા એકબીજા માટે આ કરી શકે છે. તેમજ જમાઈ અને સસરા પણ એકબીજા માટે શ્રાદ્ધ કરી શકે છે. જ્યારે પુત્રવધૂ તેની મૃત સાસુ માટે શ્રાદ્ધ કરી શકે છે.
સર્વ પિતૃ અમાસ પિતૃ પક્ષ અથવા શ્રાદ્ધ પક્ષનો છેલ્લો દિવસ છે
સર્વ પિતૃ અમાસ પિતૃ પક્ષ અથવા શ્રાદ્ધ પક્ષનો છેલ્લો દિવસ છે. દર વર્ષે ભાદરવા અમાસ તિથિના રોજ સર્વ પિતૃ અમાસ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે અમાસ અને પૂર્ણિમા તિથિએ મૃત્યુ પામેલા તમામ પૂર્વજો માટે તર્પણ, પિંડ દાન, શ્રાદ્ધ વગેરે કરવામાં આવે છે.