ફ્રુટ એજન્સી ચલાવતો અફઝલ સંસદ પર આતંકવાદી હુમલાનો માસ્ટરમાઈન્ડ કેવી રીતે બન્યો? 13 ડિસેમ્બર, 2001 ના રોજ, ભારતીય લોકશાહીના સંસદ ભવન પર આતંકવાદીઓ દ્વારા હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. આ હુમલામાં સુરક્ષાદળોએ પાંચ આતંકીઓને ઠાર કર્યા હતા. ત્યારબાદ હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ અફઝલ ગુરુને 9 ફેબ્રુઆરી 2013ના રોજ ફાંસીની સજા આપવામાં આવી હતી.
પાંચ આંતકીઓને માર્યા હતા ઠાર
13 ડિસેમ્બર 2001ની તારીખ તમામ ભારતીયોના મનમાં અંકિત છે. આ દિવસે ભારતીય લોકશાહીના આત્મા એવા સંસદ ભવન પર આતંકવાદીઓ દ્વારા હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. આ હુમલામાં સુરક્ષાદળોએ પાંચ આતંકીઓને ઠાર કર્યા હતા. ત્યારબાદ હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ અફઝલ ગુરુને 9 ફેબ્રુઆરી 2013ના રોજ ફાંસીની સજા આપવામાં આવી હતી. સંસદ પર હુમલાની વરસી પર આવો જાણીએ કે એક સમયે કાશ્મીરમાં ફ્રુટ એજન્સી ચલાવનાર અફઝલ ગુરુ કેવી રીતે આતંકવાદી બન્યો.
સ્પર્ધાતમક પરીક્ષાની કરતો હતો તૈયારી
અફઝલ ગુરુનો જન્મ જૂન 1969માં જમ્મુ અને કાશ્મીરના બારામુલા જિલ્લામાં સ્થિત સોપોર શહેર નજીક દોઆબગાહ નામના ગામમાં થયો હતો. તેમના પિતા હબીબુલ્લા લાકડા અને પરિવહનના વ્યવસાયમાં હતા. અફઝલની માતાનું બાળપણમાં જ અવસાન થયું હતું. તેણે સોપોરમાંથી જ સ્કૂલનો અભ્યાસ પૂરો કર્યો.વર્ષ 1986માં હાઈસ્કૂલની પરીક્ષા પાસ કરી. તેણે એમબીબીએસનો અભ્યાસ કરવા માટે જેલમ વેલી મેડિકલ કોલેજમાં એડમિશન લીધું હતું. મેં તેનું પ્રથમ વર્ષ પૂર્ણ કર્યું હતું અને સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓની તૈયારી પણ કરી રહી હતી.
ઘણા આંતકીઓ સાથે મેળવી ટ્રેનિગ
જો કે, આ સમય દરમિયાન તેના જીવનમાં નવો વળાંક આવ્યો અને તેણે અન્ય પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લેવાનું શરૂ કર્યું. સોપોરમાં ફ્રુટ કમિશન એજન્સી ખોલી. આ બિઝનેસ દરમિયાન અફઝલની મુલાકાત તારિક નામની વ્યક્તિ સાથે થઈ હતી. તેણે કાશ્મીરની આઝાદીના નામે અફઝલને ઉશ્કેર્યો હતો. તેને જેહાદ માટે પ્રોત્સાહિત કરતો રહ્યો અને અંતે અફઝલને પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીર લઈ ગયો.તારિકે અફઝલને પાકિસ્તાનમાં ઘણા આતંકવાદીઓને મળવાનું કરાવ્યું હતું. ત્યાં અફઝલને આત્મઘાતી હુમલાની ટ્રેનિંગ આપવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ તે જૈશ-એ-મોહમ્મદમાં જોડાયો.
નવ લોકો માર્યા ગયા હતા
13 ડિસેમ્બર 2001ના રોજ સંસદના શિયાળુ સત્રમાં મહિલા અનામત બિલ પર ચર્ચા થઈ રહી હતી. બિલ પર ચર્ચા દરમિયાન હોબાળાને કારણે સંસદ 11:02 વાગ્યે સ્થગિત કરવામાં આવી હતી. આ કારણોસર તત્કાલિન વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી અને વિપક્ષી નેતા સોનિયા ગાંધી સંસદમાંથી બહાર નીકળી ગયા હતા. આ દરમિયાન વ્હાઈટ એમ્બેસેડરમાં મુસાફરી કરી રહેલા પાંચ આતંકવાદીઓ ગેટ નંબર 12થી સંસદમાં ઘૂસ્યા અને અંધાધૂંધ ગોળીબાર શરૂ કર્યો. લગભગ 45 મિનિટ સુધી ચાલેલા આ ઝડપી ગોળીબારમાં સુરક્ષાકર્મીઓ સહિત નવ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો હતો. જ્યારે 15 લોકો ઘાયલ થયા હતા. જો કે સુરક્ષાદળોએ આતંકીઓને પણ ઠાર કર્યા હતા.
હુમલાના બે દિવસ પછી પકડાયો
સંસદ પર હુમલાના બે દિવસ બાદ જ અફઝલની જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી તેના કાવતરાખોર તરીકે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. તેની પૂછપરછના આધારે તેના પિતરાઈ ભાઈ શૌકત હુસૈન ગુરુ, શૌકતની પત્ની અફસાન ગુરુ અને દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાં અરબીના પ્રોફેસર એસએઆર ગિલાનીને પણ કસ્ટડીમાં લેવામાં આવ્યા હતા. અફઝલ, શૌકત, અફસાન અને ગિલાનીને હુમલાના આરોપી બનાવવામાં આવ્યા હતા. કોર્ટે આરોપીને સજા ફટકારી છે. બાદમાં સુપ્રીમ કોર્ટે શૌકતની ફાંસીની સજા ઘટાડીને 10 વર્ષની જેલ કરી હતી. સારા વર્તનને કારણે ડિસેમ્બર 2010માં તેને તિહાર જેલમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યો હતો. આ કેસમાં અફસાન અને ગિલાનીને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. અફઝલ ગુરુને કોઈ છૂટ મળી નથી.
રાષ્ટ્રપતિ સમક્ષ દયાની અરજી કરી હતી
સુપ્રીમ કોર્ટે ફાંસીની સજાને યથાવત રાખ્યા બાદ અફઝલની પત્ની તબસ્સુમે રાષ્ટ્રપતિ સમક્ષ દયાની અરજી કરી હતી. તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ એપીજે અબ્દુલ કલામે તેને ફગાવી દીધી હતી. આખરે, 9 ફેબ્રુઆરી, 2013ના રોજ, અફઝલને તિહાર જેલમાં ગુપ્ત રીતે ફાંસી આપવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો. તેની અંતિમ ઈચ્છામાં તેણે કુરાન માંગી હતી જે તેને આપવામાં આવી હતી. તેને નિયત સમયે ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
નિર્ધારિત તારીખના એક દિવસ પછી ફાંસી થઈ
અફઝલ ગુરુની ફાંસી વખતે સુશીલ કુમાર શિંદે દેશના ગૃહમંત્રી હતા. જેમાં તેણે અફઝલ ગુરુને ફાંસી આપવાના મુદ્દે પણ વ્યવસ્થિત રીતે લખ્યું છે. કહેવાય છે કે અગાઉ અફઝલ ગુરુને 8 ફેબ્રુઆરી 2013ના રોજ ફાંસી આપવામાં આવી હતી. જો કે તત્કાલીન યુપીએ સરકારને લાગ્યું કે જો અફઝલ ગુરુની ફાંસીનાં સમાચાર ફેલાશે તો જમ્મુ-કાશ્મીરમાં તણાવ વધી શકે છે. આનાથી કાયદો અને વ્યવસ્થા સામે પડકાર ઊભો થઈ શકે છે, તેથી અફઝલને ગુપ્ત રીતે ફાંસી આપવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. તારીખ પણ એક દિવસ મોકૂફ રાખવામાં આવી હતી.અફઝલ ગુરુની ફાંસી અંગે મીડિયાને કોઈ સમાચાર ન મળે તેનું પૂરેપૂરું ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું હતું. તે જ સમયે, જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ગુપ્ત રીતે સુરક્ષા મજબૂત કરવામાં આવી હતી, જેથી ત્યાંની સ્થિતિ વધુ ખરાબ ન થાય.
જલ્લાદને નહીં, પરંતુ જેલ અધિકારીએ તેને ફાંસી આપી
શિંદેએ પોતાની આત્મકથામાં લખ્યું છે કે સમગ્ર મામલે ગુપ્તતા જાળવવા માટે 8 ફેબ્રુઆરી 2013ના રોજ સવારે ગૃહ મંત્રાલયમાં એક ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠક બોલાવવામાં આવી હતી. તેમાં તિહાર જેલના ડીજી વિમલા મેહરા, જેલર સુનીલ ગુપ્તા અને તત્કાલીન ગૃહ સચિવ આરકે સિંહ પણ હાજર હતા. આમાં શિંદેએ અધિકારીઓને વારંવાર પૂછ્યું કે શું તેઓ ફાંસી આપવા અંગે આત્મવિશ્વાસ ધરાવે છે, કારણ કે એક સમસ્યા હતી કે તિહાર જેલમાં કોઈ નિયમિત જલ્લાદ નથી. તેમ છતાં, જેલરે ખાતરી આપી હતી કે તમામ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. આના પર, ફાંસી પર આગળ વધવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો અને 9 ફેબ્રુઆરીએ તિહાર જેલના એક અધિકારીએ અફઝલ ગુરુને ફાંસી આપી.
છેલ્લે તે તેના પરિવારને મળી ના શકયો
શિંદેએ લખ્યું છે કે અફઝલે તેના તમામ કાયદાકીય અધિકારો ખતમ કરી દીધા હતા, તેથી તેની પાસે ફાંસી સિવાય કોઈ વિકલ્પ બચ્યો ન હતો. તેમ છતાં, તેને અફસોસ છે કે અફઝલનો પરિવાર તેને છેલ્લી ક્ષણે મળી શક્યો ન હતો કારણ કે ગૃહ સચિવની કચેરી તરફથી તેના પરિવારને જાણ કરવામાં વિલંબ થયો હતો. આ શિથિલતાને કારણે અફઝલનો પરિવાર તેને છેલ્લી વાર મળી શક્યો ન હતો.