દેશમાં આવા ઘણા કિસ્સા પ્રકાશમાં આવ્યા છે જ્યારે ભારતમાં રહેતા વ્યક્તિ પાસે પણ વિદેશી નાગરિકતા હતી અને આ મામલો ચર્ચામાં આવ્યો હતો.
આવી પરિસ્થિતિમાં સવાલ એ છે કે શું ભારતમાં રહેનાર વ્યક્તિ બે દેશોની નાગરિકતા સાથે રહી શકે છે? તેને ભારતીય નાગરિક ગણવામાં આવશે કે નહીં? આ પ્રશ્નનો જવાબ ભારતીય બંધારણમાં જોવા મળે છે, જે જણાવે છે કે દેશમાં બેવડી નાગરિકતા અંગેના નિયમો શું છે.
ભારતીય બંધારણના અનુચ્છેદ 8 મુજબ, વિદેશીને પણ ભારતીય નાગરિકતા આપી શકાય છે, પરંતુ તેના માટે કેટલીક શરતો જરૂરી છે, પરંતુ સવાલ એ છે કે જો કોઈ ભારતીય વ્યક્તિ પાસે પણ વિદેશી નાગરિકતા હોય તો શું તેને અહીં રહેવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે? જાણો કાયદો શું કહે છે.
શું ભારતમાં બેવડી નાગરિકતા રાખી શકાય?
ભારતીય નાગરિકતા અધિનિયમ 1995 આ પ્રશ્નનો જવાબ આપે છે કે શું ભારતીયો બેવડી નાગરિકતા ધરાવી શકે છે કે નહીં. કાયદો કહે છે કે, ભારત કોઈપણ ભારતીયને બેવડી નાગરિકતા રાખવાની મંજૂરી આપતું નથી. જો તમારી પાસે ભારતીય પાસપોર્ટ છે અને તમે અન્ય દેશનો પાસપોર્ટ મેળવવા માંગો છો, તો તમારે ભારતીય પાસપોર્ટ સબમિટ કરવો પડશે. એટલે કે, જો ભારતીય નાગરિકતા પછી, તમે અન્ય કોઈ દેશની નાગરિકતા મેળવો છો, તો તમારે ભારતીય નાગરિકતા છોડવી પડશે.
જાણો શું છે નિયમ
વિદેશી નાગરિકત્વ પ્રાપ્ત કર્યા પછી ભારતીય પાસપોર્ટ રાખવો એ ભારતીય પાસપોર્ટ અધિનિયમ 1967 હેઠળ ગુનો ગણવામાં આવે છે. સમર્પણ પ્રમાણપત્ર મેળવવા માટે, વ્યક્તિએ નજીકના BLS કેન્દ્ર પર જવું પડશે અને પ્રક્રિયા શરૂ કરવી પડશે. પ્રક્રિયા કર્યા પછી, તમને ભારતીય પાસપોર્ટ સાથે સરેન્ડર સર્ટિફિકેટ મળશે. આ પુરાવા તરીકે તમારી પાસે રહેશે. ભારતીય નાગરિકતાનો ત્યાગ કર્યા બાદ તમારે અહીં વિદેશીની જેમ રહેવું પડશે.
ભારતીય વિઝા, OCI કાર્ડ અથવા અન્ય કોન્સ્યુલર સેવાઓ માટે અરજી કરવા માટે તમારે સમર્પણ પ્રમાણપત્રની જરૂર પડશે. એટલે કે આ પ્રમાણપત્ર ત્યાં ઉપયોગી થશે. તમે ગૃહ મંત્રાલયના પોર્ટલ દ્વારા ઓનલાઈન ઘોષણા કરીને ભારતીય નાગરિકત્વનો ત્યાગ કરી શકો છો. ભારત સરકાર ભારતીય મૂળના અમુક વ્યક્તિઓને ઓવરસીઝ સિટીઝનશિપ ઓફ ઈન્ડિયા (OCI) કાર્ડધારકો તરીકે રજીસ્ટર કરે છે. OCI કાર્ડ અનિવાર્યપણે અન્ય વિશેષાધિકારો સાથે આજીવન વિઝા છે. પરંતુ OCI કાર્ડ ધારક ધારકને બેવડી નાગરિકતાનો દાવો કરવા માટે હકદાર નથી.
ભારતીય નાગરિકતા કેટલી રીતે મેળવી શકાય છે?
ભારતમાં નાગરિકતા મેળવવા માટે ઘણા નિયમો છે. જો કોઈ વિદેશી નાગરિકતા મેળવવા માંગે છે, તો આમાંથી કોઈ એક નિયમનું ફરજિયાતપણે પાલન કરવું પડશે. જાણો ભારતમાં કોઈ વ્યક્તિ કેટલી રીતે ભારતીય નાગરિકતા મેળવી શકે છે.
ભારતીય સાથે લગ્ન કરીને
જો કોઈ ભારતીય વિદેશી છોકરા કે છોકરી સાથે લગ્ન કરે છે, તો તે ભારતમાં નાગરિકતા માટે અરજી કરવા પાત્ર છે.
ભારતમાં 11 થી 15 વર્ષ પસાર કર્યા બાદ
જો કોઈ વિદેશી વ્યક્તિએ ભારતમાં 11 થી 15 વર્ષ વિતાવ્યા હોય, તો તે વ્યક્તિ ભારતમાં નાગરિકતા માટે અરજી કરી શકે છે.
જો તમે લઘુમતી છો
ભારતમાં વિદેશી ધાર્મિક લઘુમતીઓને પણ નાગરિકતા આપવાનો નિયમ છે. સિટીઝન એમેન્ડમેન્ટ એક્ટ (CAA) મુજબ, જો કોઈ વ્યક્તિ પાકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ, અફઘાનિસ્તાન અને પડોશી દેશોમાં ધાર્મિક લઘુમતી હેઠળ આવે છે અને તેને ત્યાં ધર્મના નામે અત્યાચાર ગુજારવામાં આવ્યો હતો અને તે 31 ડિસેમ્બર, 2014 પહેલા ભારત આવ્યો હોય તો તે અરજી કરી શકે છે.
બંધારણના આધારે
નિયમ મુજબ જ્યારે ભારતમાં બંધારણ અમલમાં આવ્યું ત્યારે જે લોકો ભારતમાં રહેતા હતા તેમને ભારતીય નાગરિકતા આપવામાં આવી હતી, પછી ભલે તેમની પાસે કોઈ ડોક્યુમેન્ટ હોય કે ન હોય.
જન્મના આધારે
ભારતમાં જન્મેલા બાળકને જન્મતાની સાથે જ ભારતીય નાગરિકતા મળી જાય છે.
Disclaimer: અહીં આપેલી તમામ માહિતી માત્ર જાણકારી માટે છે. સંદેશ ન્યૂઝ તેની પુષ્ટિ કરતું નથી.